Choroba niedokrwienna serca (ChNS; łac morbus ischaemicus cordis, MIC; ang ischaemic heart disease, IHD) jest to zespół objawów chorobowych, które są następstwem przewlekłego stanu niedostatecznego zaopatrzenia komórek mięśnia sercowego w tlen i substancje odżywcze. Zaburzenie równowagi pomiędzy zapotrzebowaniem, a możliwością ich dostarczenia, pomimo wykorzystania mechanizmów autoregulacyjnych, zwiększających przepływ przez mięsień sercowy, zwanych rezerwą wieńcową, doprowadza do niedotlenienia zwanego także niewydolnością wieńcową. Co w konsekwencji często prowadzi do dusznicy bolesnej, a następnie zawału mięśnia sercowego. Choroba niedokrwienna serca ze wszystkimi jej podtypami jest bodaj najczęstszą przyczyną śmierci w większości państw zachodnich. Najczęstszą zaś przyczyną choroby niedokrwiennej jest miażdżyca tętnic wieńcowych.
Charakterystycznym objawem przewlekłej choroby niedokrwiennej jest ból w klatce piersiowej, który charakteryzuje się dużą zmiennością i często jest nietypowy, ale ma pewne cechy wyróżniające:
- Jest zlokalizowany zamostkowo, ma charakter przeszywający, promieniuje do barków, zwłaszcza lewego, przyśrodkowych części ramion i przedramion lub palców IV i V, może także promieniować do żuchwy, szczęki lub szyi, ale także do nadbrzusza;
- Ma charakter zaciskający, uciskający, dławiący, zwykle połączony z uczuciem duszności (stąd dusznica bolesna), rozpierający, piekący lub określany jako uczucie ciężaru w klatce piersiowej, niekiedy towarzyszą mu poty, niepokój, strach, zasłabnięcie;
- Nasila się w czasie wysiłku, stresu, pod działaniem zimna, po obfitym posiłku;
- Ustępuje samoistnie w odpoczynku lub pod wpływem podjęzykowego zastosowania nitrogliceryny.
Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, za najważniejsze czynniki ryzyka chorobowego uważa:
- palenie papierosów
- dieta obfitująca w kalorie i tłuszcze zwierzęce
- czynniki fizjologiczne i biochemiczne
- podwyższone stężenie cholesterolu, zwłaszcza LDL
- podwyższone stężenie trójglicerydów
- hiperglikemia lub cukrzyca
- zwiększone stężenie homocysteiny
- zwiększone stężenie czynników zakrzepowych (trombogennych) np fibrynogenu.
W ramach prewencji choroby niedokrwiennej serca należy ograniczyć jak największą liczbę czynników ryzyka.