Alkoholizm, choroba alkoholowa, uzależnienie od alkoholu, toksykomania alkoholowa jest to zaburzenie polegające na utracie kontroli nad ilością spożywanego alkoholu.
Spożywanie zazwyczaj w dużych dawkach alkoholu przez alkoholika jest spowodowane przymusem o charakterze psychicznym i somatycznym, nie podlega ono jego woli, ale możliwe jest jego powstrzymanie i utrzymanie abstynencji. Mechanizm powstawania uzależnienia nie jest do końca wyjaśniony, jednak ma bezpośredni związek z nadużywaniem alkoholu.
Aby móc mówić o uzależnieniu od alkoholu muszą wystąpić minimum trzy z poniższych objawów:
- Silna, natrętna potrzeba spożywania alkoholu (głód alkoholowy),
- Upośledzona zdolność kontrolowania picia alkoholu (trudności w unikaniu rozpoczęcia picia, trudności w zakończeniu picia albo problemy z kontrolowaniem picia do wcześniej założonego poziomu),
- Picie alkoholu w celu złagodzenia albo zapobieżenia alkoholowemu zespołowi abstynencyjnemu oraz subiektywne poczucie skuteczności takiego postępowania,
- Objawy abstynencyjne (drżenia mięśniowe, nadciśnienie tętnicze, tachykardia, nudności, wymioty, biegunki, bezsenność, rozszerzenie źrenic, wysuszenie śluzówek, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, nastrój drażliwy lub obniżony, lęk),
- Zmieniona (najczęściej zwiększona) tolerancja alkoholu (ta sama dawka alkoholu nie przynosi oczekiwanego efektu, potrzeba spożywania większych dawek alkoholu dla wywołania oczekiwanego efektu),
- Zawężenie repertuaru zachowań związanych z piciem alkoholu do 1-2 wzorców,
- Postępujące zaniedbywanie alternatywnych do picia przyjemności, zachowań i zainteresowań,
- Picie alkoholu mimo oczywistej wiedzy o jego szczególnej szkodliwości dla zdrowia pijącego.
Osoba uzależniona od alkoholu może skorzystać z pomocy:
- Profesjonalnych Ośrodków Terapii Uzależnień i Współuzależnienia,
- Samopomocowych grup Wspólnoty Anonimowych Alkoholików,
- Klubu Abstynenta.