białko C-reaktywne (CRP)

Białko C-reaktywne bierze udział w odpowiedzi immunologicznej, jako że ułatwia wiązanie dopełniacza, ułatwiając tym samym opsonizację i fagocytozę czynnika infekcyjnego oraz moduluje funkcję granulocytów i monocytów.

Podwyższone stężenie CRP we krwi występuje w następujących stanach:

  •     zakażeniach bakteryjnych,
  •     stanach zapalnych, związanymi z chorobami autoimmunologicznymi i zapalnymi,
  •     urazach,
  •     zawale serca,
  •     chorobach nowotworowych

Zwiększonego poziomu białka CRP nie obserwuje się natomiast w zakażeniach wirusowych.

Na stężenie białka CRP mają także wpływ takie czynniki jak płeć, masa ciała, wiek, rasa/badana populacja, palenie tytoniu, stosowane leki oraz metoda oznaczania, dlatego nie ustalono standardowych zakresów referencyjnych dla tego oznaczenia.

Stężenie białka CRP we krwi zdrowego człowieka zwykle nie przekracza 5 mg/l (najczęściej 0,1-3,0 mg/l), ale w ciągu 24–48 godzin może zwiększyć się nawet 1000-krotnie. Można uznać się, że stężenie powyżej 10 mg/l mocno przemawia za obecnością stanu zapalnego o różnej etiologii. U osób z chorobami nowotworowymi stężenie białka CRP może osiągać wartości trójcyfrowe, ale największe wartości obserwuje się w zakażeniach bakteriami Gram-ujemnymi, po dużych urazach lub operacjach (ponad 500 mg/l).

Oznaczenie stężenia białka CRP wykorzystuje się w monitorowaniu przebiegu lub zagrożenia (po operacjach chirurgicznych) chorobami zapalnymi (zakażenie bakteryjne lub wirusowe), u pacjentów z przewlekłymi chorobami zapalnymi (choroby reumatyczne) oraz niektórych nowotworów. W tych przypadkach stężenie białka CRP oznacza się metodami stosunkowo mało czułymi, w zakresie 10-1000 mg/l.