Półpasiec (łac zoster) jest to ostra wirusowa choroba zakaźna, której czynnikiem wywołującym jest wirus herpes virus varicella, ten sam wirus, który wywołuje ospę wietrzną. Choroba ta występuje u osób, które przebyły w przeszłości ospę wietrzną i u których doszło do reaktywacji utajonego zakażenia w zwojach czuciowych lub zakażenie nastąpiło w wyniku zetknięcia się z chorym na wietrzną ospę. Półpasiec objawia się występowaniem bolesnych pęcherzyków i wysypki, która jest zlokalizowana w charakterystycznych miejscach, wzdłuż przebiegu nerwów.
Objawy:
Zmiany skórne: pęcherzyki i pęcherze surowicze na podłożu rumieniowym są zgrupowane lub rozsiane w obrębie zajętego segmentu; pomiędzy nimi mogą istnieć poletka skóry niezmienionej. Najczęstszą lokalizacją zmian jest twarz, zwłaszcza górna jej część (okolica unerwiona przez nerw oczny – pierwszą gałąź nerwu trójdzielnego). Zajęcie czubka i grzbietu nosa (objaw Hutchinsona) może świadczyć o dużym prawdopodobieństwie zajęcia również gałki ocznej (wspólne unerwienie – nerw nosowo-rzęskowy). Często zmiany chorobowe występują na tułowiu, głównie na klatce piersiowej, plecach i brzuchu tworząc poziomy pas pęcherzy w obrębie dermatomów. Zazwyczaj występują one po jednej stronie ciała i nie przekraczają linii środkowej twarzy lub tułowia. Niekiedy występuje również złe samopoczucie, zmęczenie, rzadziej bóle głowy i gorączka.
Leczenie obejmuje okres do zagojenia zmian skórnych, a także dokuczliwej i niekiedy długotrwałej neuralgii po półpaścu. Dokuczliwość zmian skórnych można złagodzić przez stosowanie miejscowych środków ściągających, łagodzących i chłodzących. Pomocne jest założenie miękkiego opatrunku, który chroni wrażliwą skórę przed podraźnieniem oraz ocieraniem o ubranie. Stosuje się również leki w postaci aerozoli i płynów o działaniu odkażającym, znieczulającym miejscowo i ściągającym. Ból można złagodzić przyjmując leki przeciwbólowe.