Rybia łuska (stgr ιχθύωσις „tworzący rybę”, łac ichthyosis) jest to grupa genetycznie uwarunkowanych chorób skóry (genodermatozy związane z nadmiernym rogowaceniem) charakteryzująca się uogólnionym nadmiernym rogowaceniem z tworzeniem się hiperkeratotycznych nawarstwień i dachówkowato ułożonych łusek (stąd nazwa rybiej łuski).
Choroby z grupy rybiej łuski są od siebie różne pod względem objawów obserwowanych w klinice i tego jak są dziedziczone, a także różnice występują w obrazach histopatologicznych i ultrastrukturalnych.
W zależności od sposobu dziedziczenia wyróżnia się następujące odmiany chorobowe:
- grupa rybiej łuski zwykłej (ichthyosis vulgaris)
- rybia łuska o dziedziczeniu autosomalnym dominującym
- rybia łuska zwykła o dziedziczeniu recesywnym związanym z płcią (X-chromosomalna)
- rybia łuska wrodzona (ichthyosis congenita, dawna nazwa erytrodermia ichtiotyczna wrodzona niepęcherzowa)
- rybia łuska płodowa (ichthyosis foetalis)
- rybia łuska lamelarna (ichthyosis lamellaris)
- hyperkeratosis epidermolytica (ichthyosis epidermolytica, dawna nazwa erytrodermia ichtiotyczna pęcherzowa)
Rybia łuska nabyta jest stanem wtórnym do innych, natomiast większość rybich łusek, to stany wrodzone.
Choroby z grupy uogólnionych genodermatoz typu rybiej łuski leczone są jedynie objawowo. W leczeniu ogólnym stosuje się retinoidy aromatyczne, praktycznie w ciągu całego życia – odstawienie leku powoduje nawrót. Natomiast gdy występuje postać pęcherzowa, zalecane są małe dawki kortykosteroidów aż do ustąpienia wysiewów pęcherzy. W leczeniu miejscowym zmian chorobowych stosuje się kąpiele z dodatkiem sody/soli kuchennej, maści salicylowe/z dodatkiem mocznika, a w postaci pęcherzowej – kremy i aerozole steroidowe.