Kiła (łac lues, syphilis, stgr syphlos, brudny) jest to choroba przenoszona głównie drogą płciową, wywoływana przez krętka bladego (łac Treponema pallidum ssp pallidum). Do zakażenia może także dojść drogą przezłożyskową.
Kiłę można podejrzewać na podstawie wywiadu epidemiologicznego i badania fizykalnego, jednak ostateczne rozpoznanie ustala się na podstawie badań laboratoryjnych. Odpowiednio wcześnie wykryta może być skutecznie leczona za pomocą antybiotyków, ale w skali makro równie ważne znaczenie w walce z tą chorobą ma nadzór epidemiologiczny i właściwa polityka zdrowotna państwa.
Nieleczona kiła rozwija się przez kilka etapów:
Pierwsze objawy kiły ujawniają się mniej więcej po 2–3 tygodniach od momentu zakażenia. W miejscu wtargnięcia bakterii do organizmu (najczęściej na skórze lub błonie śluzowej narządów płciowych) najpierw tworzy się jedno, bądź kilka zupełnie niewielkich, bezbolesnych owrzodzeń. Powiększają się najbliższe węzły chłonne, zazwyczaj w pachwinach, w tym okresie kiła jest najbardziej zakaźna. Objawy te najczęściej ustępują samoczynnie.
Jednak zwykle po 8–10 tygodniach od zakażenia, najczęściej na całym ciele, pojawia się drobna wysypka (tzw kiła wtórna), której mogą towarzyszyć ból głowy, gardła, gorączka i ogólne osłabienie. Wtórna postać kiły może także samoistnie ustąpić, ale wówczas kiła przechodzi w okres utajenia.
Krętki blade, które krążą we krwi mogą się umiejscawiać w narządach wewnętrznych i ośrodkowym układzie nerwowym. Zdarza się, że co jakiś czas na skórze pojawia się wysypka nawrotowa. Jeżeli kiła nadal nie będzie leczona, przejdzie w okres późnego utajenia. Nawet po kilku czy kilkunastu latach od zakażenia na skórze, w narządach wewnętrznych, na kościach mogą się tworzyć tzw kilaki, czyli guzy o konsystencji gumy, które mogą pękać i pozostawiać trwałe blizny. Na tym etapie kiła powoduje nieodwracalne zmiany w układzie nerwowym (porażenia prowadzące do kalectwa) i w układzie sercowo-naczyniowym, które zagrażają życiu.
W leczeniu stosuje się antybiotyki – najczęściej, najstarszy z nich – penicylinę w postaci penicyliny G (nne antybiotyki stosowane w leczeniu kiły to: doksycyklina, erytromycyna, azytromycyna i ceftriakson) – drogą domięśniową albo dożylną. Dawkowanie antybiotyku i długość leczenia zależy od stadium choroby. Po zakończeniu kuracji antybiotykowej chorzy podlegają badaniom kontrolnym, włącznie z badaniami serologicznym, w celu potwierdzenia skuteczności leczenia.