Mania jest to zaburzenie psychiczne (nie choroba sensu stricto) z grupy zaburzeń afektywnych, charakteryzujące się występowaniem podwyższonego, bądź drażliwego nastroju. Stany maniakalne zazwyczaj opisywane są przez pacjentów jako doświadczenia przyjemne, które sprawia, że czują się szczęśliwi. Pacjenci, których nastrój podczas manii jest drażliwy, nie opisują tego doświadczenia jako przyjemne, szybko się frustrują, natomiast próba wpływu na ich zamiary powoduje u nich nasilenie gniewu bądź występowanie urojeń prześladowczych.
W przypadku drażliwej odmiany manii nadmiar energii odczuwany przez pacjenta zwykle zużywany jest bezproduktywnie, bądź wręcz destruktywnie (np spontaniczne i energiczne robienie „porządków” w domu, bez względu na porę dnia, przy czym wyrzucane są też potrzebne lub cenne rzeczy).
Uczucie drażliwości występuje u 80% chorych, zaś obniżony nastrój u 72%, a u 69% jego chwiejność. Typowe uczucie nieuzasadnionej euforii występuje natomiast u 71% chorych.
objawy chorobowe:
- często brak wglądu w chorobę
- przymus mówienia, gadatliwość zdająca się nie mieć końca (98% chorych)
- pobudzenie psychoruchowe (hiperbulia) (87% chorych)
- zmniejszona potrzeba snu (lub nawet kilkudniowy całkowity brak potrzeby snu, 81% chorych) albo zaburzenia rytmu okołodobowego
- gonitwa myśli (synonimicznie tachyfrenia, myślotok) (71% chorych)
- odhamowanie seksualne (57% chorych)
- często: trudności w koncentracji
- często: zawyżona samoocena
- niekiedy: zmniejszenie krytycyzmu (podejmowanie lekkomyślnych działań)
- ogólne zwiększenie energii, niekiedy samoistne poczucie siły
Epizody manii leczy się za pomocą leków stabilizujących nastrój (tzw stabilizatorów) są to: (sole litu) oraz lekami przeciwpadaczkowymi (kwas walproinowy, lamotrygina, czasami karbamazepina (powoduje odwapnienie kości po dłuższym stosowaniu, gdyż silnie przyspiesza rozkład witaminy D3). W celu szybkiego opanowania zaburzeń zachowania, zwłaszcza zaś wymykających się spod kontroli, w początkowym okresie leczenia manii stosuje się nawet typowe leki przeciwpsychotyczne takie jak olanzapina czy haloperidol. W celu opanowania podniecenia niektórzy lekarze podają natomiast benzodiazepiny (np lorazepam (Lorafen) lub tańszy i znany od lat 60-tych XX wieku diazepam (Relanium).