Choroba Schönleina-Henocha (plamica alergiczna, łac purpura Henoch-Schönlein, ang Henoch-Schönlein purpura, HSP) jest to choroba autoimmunologiczna polegająca na zapaleniu drobnych naczyń krwionośnych na skutek odkładania się w nich kompleksów immunologicznych zawierających IgA (immunoglobulinę A).
Wyróżnia się główne grupy objawów, które wynikają z zajęcia naczyń w różnych okolicach ciała (3 pierwsze są zaliczane do klasycznej triady):
- Zmiany skórne (90% przypadków) – pod postacią wysypki krwotocznej (wybroczyn – plamicy), zlokalizowanej głównie na powierzchniach kończyn dolnych, stopach, na wyprostnych częściach podudzi, ud i pośladkach, najczęściej niebolesne (chociaż pacjenci zgłaszają swędzenie), ustępujące z zasinieniem.
- Zmiany stawowe (75%) – bóle i obrzęk stawów (najczęściej skokowych, kolanowych, łokciowych),
- Bóle brzucha (60%) – wywołane miejscowymi ogniskami zapalnymi w naczyniach krezki, czasem bardzo silne (występują objawy ostrego brzucha, co przy błędnym rozpoznaniu prowadzi do niepotrzebnych interwencji chirurgicznych). Może im również towarzyszyć obecność krwi w kale.
- Zmiany nerkowe (20%),
- Zmiany płucne (rzadko, <5%),
- Zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym (około 10%), najczęściej objawiające się bólami głowy
W większości przypadków chorobowych stosuje się jedynie leczenie objawowe, leki hemostatyczne („uszczelniające”) naczynia krwionośne jak rutyna, czy etamsylat. Bardzo ważne jest przy tym ograniczenie aktywności fizycznej. Przy zajęciu stawów ulgę natomiast przynoszą niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, naproksen), zaś w przypadkach trwającej infekcji stosuje się dotyczące jej leczenie przyczynowe (antybiotyki, leki przeciwwirusowe). W poważniejszych przypadkach choroby stosuje się sterydy, heparynę, kwas epsiaminokapronowy. Leczenie przebiega wówczas często w szpitalu i może trwać nawet kilka miesięcy.