Test apercepcji tematycznej Murraya – jeden z pierwszych powszechnie używanych testów psychologicznych, stworzony przez Henry’ego Murray’a. Test składa się z 31 obrazków, przedstawiających mężczyzn, kobiety, a także dorosłych i dzieci. Czasem na obrazku nie ma żadnego człowieka. Jedna karta jest pusta, aby móc uzyskać od osoby badanej samodzielnie stworzony obrazek i historię o nim. Zaleca się używanie 20 kart, z których osoba badana wybiera od 8 do 12. Osoba przeprowadzająca badanie powinna zadbać o to, aby uczestnik wybierał różnorodne karty. Zwolennicy TAT zapewniają, że odpowiedzi udzielone w tym teście dostarczają informacji dotyczących tego, w jaki sposób uczestnik badania postrzega samego siebie, świat oraz relacje interpersonalne.
Test Apercepcji Tematycznej został opracowany podczas współpracy Henry’ego Murray’a z Christianą D. Morgan w latach 30-tych XX wieku. Panuje powszechne przekonanie, że TAT powstał w związku z pytaniem zadanym przez studentkę Henry’ego Murray’a, Cecilię Roberts. Powiedziała ona, że kiedy jej syn był chory, przez cały dzień wymyślał historie o obrazkach zamieszczanych w gazetach. Zapytała Murray’a, czy obrazki można wykorzystać klinicznie, aby zbadać dynamikę osobowości.
Murray chciał użyć miernika, który ujawniłby informacje o całym człowieku, ale odkrył, że ówczesny testy są w tym względzie niewystarczające. Dlatego stworzył TAT. Podstawą, która kryje się za tą techniką jest fakt, że ludzie zwykle interpretują dwuznaczne sytuacje zgodnie ze swoimi przeszłymi doświadczeniami i obecnymi motywacjami, które mogą być świadome lub nieświadome. Murray, prosząc ludzi o opowiedzenie historii o obrazku, stwierdził, że można obniżyć ich obronę wobec osoby przeprowadzającej badanie, jeśli uczestnicy nie zdawaliby sobie sprawy z tego, że opowiadając historię o obrazku, ujawniają delikatne sprawy osobiste.
Murray i Morgan spędzili lata 30-te na wybieraniu obrazków z ilustrowanych magazynów i na opracowywaniu testu. Po stworzeniu trzech wersji (A, B i C), uzgodnili ostateczną wersję obrazków, która jest aktualna do dziś (seria D).
W przypadku dorosłych o przynajmniej przeciętnej inteligencji, pytani są proszeni o opowiedzenie jak najbardziej dramatycznej historii dla każdego z rysunków w taki sposób, aby zawierała ona odpowiedzi na poniższe pytania:
- Co doprowadziło do pokazanej sytuacji?
- Co się dzieje w momencie pokazywanym na rysunku?
- Co przedstawione osoby czują i myślą?
- Co się stanie w przyszłości, jak zakończy się ta historia?
Jeżeli powyższe pytania zostaną pominięte, osoba przeprowadzająca badanie może zadać je bezpośrednio. W przeciwnym przypadku należy unikać interakcji z badanym. Opowiedzianą historię należy nagrać w celu późniejszej interpretacji.
Pomimo krytyki, testy TAT są powszechnie stosowane w psychologii, aby zbadać m.in., co motywuje ludzi do wybierania określonego zawodu. Używa się ich również do badania zaburzeń osobowości.